Amerika’da Asgari Ücret

Ülkemizde asgari ücret 1.603 lira olarak uygulanıyor. Her ne kadar işçilerimizin çoğu günde 12 saat haftada 6 gün usulüyle çalıştırılıp, asgari ücret ödeniyor olsa da normalde haftalık yasal çalışma süresi 40 saat. Yani aylık toplam çalışma saati 160. Asgari ücretin 1.603 lira olduğunu düşünürsek, ülkemizdeki işçinin bir saatte kazandığı minimum tutar $2.50 dolar. Peki Amerika’da asgari ücret ne kadar?

Amerika’da asgari ücret saatlik olarak ve eyalet bazında farklılaştırılarak uygulanıyor. Amerika’da federal hükümetin 2018 yılı için uygulanmasını istediği asgari ücret $7.25 dolar. Yani Türk Lirası olarak söylersek yaklaşık 30 lira. Asgari ücretin federal hükümetin açıkladığı $7.25 dolar olarak uygulandığı Texas eyaletinde asgari ücretle McDonalds restoranında kasiyer olarak çalışan Amerikalı bir işçi, haftada 40 saat ve ayda 160 saat çalıştığı takdirde, $1.160 dolar yani 4.800 lira maaş alacak. Bu rakam ülkemizin tam 3 katı gibi görünsede, örneğin Texas’ta bulunan Houston şehrinde ayda elinize geçen $1.160 dolar ile açlık sınırında dolaşırsınız. Daha önce diğer ülkelerde asgari ücret karşılaştırması yaptığımız yazıda da belirttiğimiz üzere, asgari ücretin tutarından ziyade alım gücü ile ilgilenmek daha önemli.

ABD’de asgari ücret uygulaması eyaletlere göre farklılık gösteriyor. Federal hükümet, asgari ücret rakamını açıklarken, eyalet hükümetlerini bu asgari ücret tutarını uygulayıp uygulamamakta veya farklı tutarda uygulamakta serbest bırakıyor. Kimi eyaletler, hükümetin açıkladığı asgari ücret tutarını aynen uygularken, kimileri bu tutarın çok daha üstünde uygulayabiliyor. Bazı eyaletler ise ya hiç uygulamıyor, ya da hükümetin açıkladığı tutarın altında oranlarla asgari ücretin uygulanabileceğini hükmediyor. Bu da tamamen, eyaletlerdeki ekonomik durum ve işveren lobilerinin eyalet hükümetleri üzerindeki baskıları ile belirleniyor diyebiliriz. Kaliforniya’da uygulanan asgari ücret ile ilgili detaylı bilgi almak için burayı tıklayabilirsiniz.

ABD’de asgari ücretin eyaletlere göre dağılımını aşağıdaki harita üzerinde görebilirsiniz. Asgari ücret haritasından görebileceğiniz üzere, ekonomik aktivitenin yoğunlaştığı eyaletlerde asgari ücretin daha yüksek uygulanabiliyor. Örneğin Kaliforniya’da saatlik asgari ücret $11.00 dolarken, Wyoming eyaletinde $5.15 dolar olarak uygulanıyor.

Amerika’daki asgari ücretin eyalet bazında farklılaşmasını gösteren yukarıdaki haritada, sarı renk ile işaretlenmiş olan eyaletler, merkezi hükümetin açıklamış olduğu saatlik $7.25 dolar asgari ücreti uygulamaktadırlar. Yeşil renkte işaretlenmiş olanlar ise $7.25 dolardan daha yüksek asgari ücret uygulayan eyaletleri göstermektedir. Kırmızı renkte işaretlenmiş olanlar  ise asgari ücretin $7.25 dolardan düşük veya hiç uygulanmadığı eyaletlerdir.

Amerika’daki asgari ücretin eyaletlere göre farklılaşmasını ülkemize uyarlarsak, İstanbul gibi iş gücünün yoğun, hayatın pahalı olduğu yerlerde asgari ücret devletin açıkladığı rakamın üzerinde uygulanabilirken, söz gelimi Şırnak gibi iş gücüne katılımın az ve hayatın görece daha ucuz olduğu yerlerde asgari ücret daha düşük uygulanabilir. Böylelikle iş adamları, personel maliyetlerini düşürmek için bu bölgelere yatırım yapmayı düşünebilirler. Ama ülkemizde asgari ücret merkezi olarak belirlenirken, İstanbul’da da Şırnak’ta da aynı uygulanıyor. Fakat, devlet Şırnak’a yatırım yapan işadamını SGK primlerini düşürerek, ya da bir takım başka avantajlar sunarak teşvik etmeye çalışıyor. Yani, Türkiye’deki bir işçinin cebine hangi şehirde çalışırsa çalışsın aynı asgari ücret girerken, işadamının maliyetleri yatırım yaptığı şehrin teşviklerden faydalanmasına göre değişebiliyor.

 

Yukarıda yer alan grafikte Amerika Birleşik Devletleri’nde sgari ücretin uygulanmaya başladığı 1938 yılından bu yana değişimini görüyorsunuz. Mor renkli çizgi, ABD’deki asgari ücret tutarını gösterirken, mavi renkli çizgi ise 2017 fiyatlarına göre düzenlenmiş reel asgari ücret tutarını gösteriyor. Yani, asgari ücretin enflasyon karşısındaki değişimini bu grafikle görebiliriz. Bu bir nevi alım gücü grafiğe de diyebiliriz. Örneğin bugün ABD’de asgari ücret $7.25 dolarken, 1970 yılında $2 dolar seviyesinin altındaydı. Ama aynı tarihte, $2 doların alım gücü bugünün $10 dolarına eşitti. Yani asgari ücretler çalışan Amerikalı bir işçinin yaşam kalitesi 1970 yılında, bugüne göre daha iyiydi. Daha da basite indirgersek, bugün saatlik asgari ücretle 7 ekmek alabilen bir işçi, o zamanki asgari ücretle 10 ekmek alabiliyordu.

ABD’de asgari ücret konusuna ilişkin soru ve görüşlerinizi aşağıda yer alan yorum bölümü aracılığıyla bizlere iletebilirsiniz.