Borsaya Ne Zaman Girmeli?
Kimi zaman çevremdeki insanlar “Borsaya para yatırılır mı?” diye soruyor. Onlara verdiğim tek cevap “Doğru zamanı ve doğru hisseyi seçersen tabi ki yatırılır” diyorum. Bugün sizlere cevabımdaki ilk kısmı yani borsada doğru zamanı yakaladığınızda ne kadar getiri elde edebileceğinizi Amerika’dan bir örnek ile açıklamaya çalışacağım.
2008 yılında, gelişmiş ülkelerden başlayan bir finansal kriz yaşandı. Her ne kadar Amerikan Merkez Bankası Fed’in genişlemeci politikaları sayesinde, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler bu finansal krizi çok ağır yaralar yaşamadan atlatmış olsa da, Amerikan Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerde kriz başta yüksek işsizlik oranları olmak üzere vatandaşa ağır faturalar kesildi. Yanı başımızdaki Yunanistan iflasın eşiğinden döndü.
2008 krizi sonrası, Amerika’da borsalarda çöküşün bittiği, yani borsaların dibi gördüğü dönem 2009 yılının Mart ayıydı. 9 Mart 2009tarihinde Dow Jones Sanayi Endeksi 6,547 puanı gördü. O tarihten bu yana, bu seviyenin altına hiç düşülmedi. Eğer, Amerikalı bir vatanadaş, John diyelim, 9 Mart 2013 tarihinde Borsa’ya girse ve 10 bin ABD Doları yatırarak S&P Endeks Fonu satın almış olsaydı, bugün ne kadar kazanmış olurdu?
Bu sorunun cevabını vermeden önce, John’un borsa yerine parasını diğer yatırım araçlarında değerlendirmiş olsaydı ne kadar kazanacağına bir bakalım.
John eğer parasını tamamen güvenli olan repo gibi para piyasası araçlarında değerlendirmiş olsaydı, 5 yılın sonunda 10 bin Dolar için yalnızca 26 $ getiri elde edecek, yani toplamda 10,026 $ olacaktı.
John eğer 10 bin ABD Doları’yla 9 Mart 2009 tarihinde, devlet tahvili ya da özel sektör bonosu almış olsaydı 5 yılın sonunda bugün 14,086 Dolar’ı olacaktı.
Peki, Amerikalı John, ülkemizdeki en yaygın yatırım araçlarından biri olan altını tercih ederek parasını altına koymuş olsaydı 5 yılın sonunda 10 bin $ için ne kadar getiri elde edecekti? 5 yılın sonunda John, altın yatırımı yapmış olsaydı, 4,225 $ kazanç elde edecekti.
Gel gelelim, John eğer 10 bin ABD Doları’nı, en riskli yatırım araçlarından biri olan borsaya yatırmış olsaydı 5 yılın sonunda yatırımı toplam 30,871 $ olacaktı. Yani 5 yılda parasını 3’e katlayacak ve toplam 20,871 $ kazanç elde edecekti. Tabi şu da var, eğer John tarihi bir hata yapar ve 9 Mart 2009 yerine, 2008 yılının başında borsaya girmiş olsaydı, 1 yılın sonunda 10 bin Dolar’ın yarısını çoktan kaybetmiş olacaktı.
Özetlersek, borsaya yatırım yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan bir tanesi de zamanlamadır. Hiçbir yatırım aracı sonsuza kadar yükselmeyeceği gibi, hiçbir yatırım aracı da sonsuza kadar (batmadıkça) değer kaybetmez. Özellikle, insanların kitleler halinde panikle satış yaptığı bir dönemde elinizde sabredebilecek kadar nakit paranız olursa ve borsaya koyarsanız, üzerinden 5 yıl geçtikten sonra paranızı 3’e katlayabilme imkanınız olacaktır. Tabi, borsaya yatırım yaparken, ikinci unsurun da hisse senedi seçimi olduğunu unutmamak gerekir. Hangi hisse senedini seçmek gerektiğinin cevabını ise bir diğer yazımda vermeye çalışacağım.
Bu yazıda yer alan bilgiler yatırım tavsiye niteliğinde değildir. Yazıda kullanılan görseller, WSJ’nin Youtube kanalındaki bu videodan alınmıştır.