Petrol Fiyatlarının Geleceği

World Economic Forum blogunda, Anatole Kaletsky tarafından kaleme alınan bir makaleye göre, enflasyondan arındırılmış petrolün fiyatının bir daha asla $50 üzerini göremeyebileceği iddia edildi. Oldukça ilginç bulduğum bu görüşü sizlerle de paylaşmak istedim.

$100’dan $50 seviyesine gerileyen petrol fiyatları, şimdi kritik bu fiyat seviyesinde süzülüyor. $50 fiyatının petrol için yeni bir taban veya tavan fiyat seviyesi olduğunu düşünmeli miyiz?

Analistlerin birçoğu $50 seviyesinin taban, hatta bir sıçrama tahtası olduğunu düşünüyor. Çünkü vadeli piyasalarda alınan pozisyonlar, petrolün $70-$80 seviyelerine hızlı bir geri dönüş yapacağına işaret ediyor. Fakat ekonomi ve tarih, $50 seviyesinin petrol için olası bir tavan olabileceğini, hatta fiyatın $20 seviyelerine kadar geri çekilebileceğini gösteriyor.

Nedenlerine geçmeden önce, bugünkü enerji ekonomisinin kalbinde yer alan ideolojik ironiyi anlamak gerekiyor. Petrol piyasası her zaman, tekel ve rekabetçi piyasa arasında bir mücadeleye sahne oldu. Fakat birçok Batılı yorumcunun kabul etmek istemediği gerçek, Suudi Arabistan’ın bu rekabetten bu günlerde şampiyonu olduğudur. Tam da özgürlük aşığı Teksaslı petrolcülerin OPEC’in tekel gücünü tekrar kullanması için dua ettiği bu günlerde…

Şimdi tarihe bir bakalım; tam olarak OPEC’in ortaya çıktığı, 1974 yılından bu yana enflasyondan arındırılmış petrol fiyatlarının tarihine. Tarih iki ayrı fiyatlama rejimini ortaya çıkarıyor. 1974 – 1985 arası, bugünün parasıyla petrol fiyatları $50-$120 bandında;1986 – 2004 arasında ise $20-$50 bandında dalgalanmıştır (1990 yılındaki Kuveyt işgali ve 1998 yılındaki Rusya krizi hariç). Son olarak, 2005 – 2014 yılları arasında, 2008-09 krizindeki fiyatlamalar hariç, petrol yine $50-$120 bandında fiyatlanmıştır.

Diğer bir deyişle, petrolün son 10 yılındaki fiyat hareketi ile OPEC’in kurulduktan sonraki ilk 10 yılındaki fiyat hareketi benzerken; 1986-2004 yılları arasındaki fiyat hareketi bambaşka bir aralıkta gerçekleşmiştir. Bu iki fiyat rejimindeki farklılığın, Alaska ve Kuzey Deniz’indeki petrol çıkarma faaliyetleri sonrası, 1985’te OPEC’in gücünün kırılması ve tekelden rekabetçi piyasaya geçişten kaynaklandığını söylemek mantıklı olacaktır. Bu süreç 2005 yılında Çin’den gelen talebin yarattığı petrol eksikliği sonrasında OPEC’in fiyat disiplinini tekrar kurmasıyla sona erdi.
Devamını okumak için aşağıdaki sayfa numaralarına tıklayınız.