Kamyonet Satışından Piyasa Analizi Yapmak
Finansal piyasalarda işlem yapan okuyucularımızın bildiği üzere bir veri yayımlama takvimi vardır. Bu takvimde bir takım makro ve şirket bazlı verilerin hangi tarihlerde açıklanacağı gösterilir. Verilerin piyasa beklentilerine göre gerçekleşme oranları ile paralel olarak da piyasa tepki verir. Örneğin, dün ülkemizde Haziran ayı enflasyon rakamı açıklandı. Beklenenden yüksek gelen enflasyon rakamı, piyasalarda satışa neden oldu.
Buraya kadar oldukça karmaşık anlattık değil mi? Hadi gelin biraz daha karmaşıklaştıralım. Söz yazının sonunda her şey çok daha berrak olacak.
Dün enflasyon rakamının piyasaya satış getirdiğini söylemiştik. Enflasyon rakamının yanı sıra bir takım başka veriler de açıklandı. Örneğin, ABD Fabrika Siparişleri veya Euro Bölgesi Perakende Satışları gibi. Yani, Amerika’da fabrikalarda çalışan satın almacıların vermiş oldukları siparişler veya Avrupa Birliği içerisinde Euro kullanan ülkelerde bulunan vatandaşların yapmış oldukları market alışverişleri Türk Lirası’nı etkileyebiliyor. Gördüğünüz gibi veri, karar verme mekanizmaları için oldukça önemli.
Yaklaşık 20 yıldır piyasaları takip ediyorum ve çok çeşitli veri setleri ile karşılaştım. Bunlardan bir tanesini bu yazımızda sizlerle paylaşacağım: Amerika’da Ford F-150 model kamyonetlerin satış verisi.
Ford F-150, yukarıdaki resimden de göreceğinzi üzere bizim halk arasında pikap (pick-up) diye bilinen, Amerikalıların ise “truck” kategorisinde değerlendirdikleri bir araç. Bu araç daha çok KOBİler ve taşeron müteahhitler tarafından tercih ediliyor. Aracın aylık satış rakamları da ekonominin seyrine ilişkin bilgi veriyor.
Bespoke’da yayınlanan grafiğe göre, Ford F-150 tipi kamyonetlerin satışı Haziran ayı içerisinde %1.7 yükselerek 79,402 olarak gerçekleşmiş. Bu arada, Türkiye’de Haziran ayı boyunca satılan ticari ve binek araç toplamının da 50 bin civarında olduğunu hatırlatırım. Yani, Ford’un tek bir modelinin satışı, ülkemizde gerçekleşen tüm araç satışlarından daha fazla.
Aşağıdaki grafikten de görebileceğiniz üzere, 79 bin adet satış, 2001 yılından bu yana gerçekleşen en yüksek satış adedi.
Yazımızın girişinde de değindiğim üzere, her türlü veri finansal piyasalar için önemlidir. Ama Ford kamyon satışlarının piyasalar ile doğrudan etkisini yukarıdaki grafikte görebilirsiniz. 2008 finansal krizinin yaşandığı yıl ve takip eden 2009 yılında satışların ne kadar düşmüş olduğunu gözlemleyebiliyorsunuz.
Düşünün şimdi. Amerika’da satılan bir kamyon nasıl finansal piyasalar için önemli bir bilgi haline gelir?
ABD’de bir şirkette çalıştığınızı farzedin. Şirketinizin işleri de oldukça iyi gidiyor. Satışlar geçen yıla göre %30 arttığı için size de 55 bin Dolar bonus verdiler. Siz de bu parayla uzun zamandır ihmal ettiğiniz evin tadilat işlerine giriştiniz. Civar mahallerde iş yapan bir taşeron ile anlaşıp, tadilat işlerini verdiniz. 1 ay sonunda evinizin çatısı, bacası tamir oldu ve sizin önünüze de 50 bin Dolarlık bir fatura geldi. Hemen müteahhitin çekini yazıp gönderdiniz. Müteahhit sizden aldığı 50 bin dolarlık çeki bozdurarak malzemelerinin parasını ve işçilerin ücretlerini ödedi. Elinde de 15 bin Dolar para kaldı. Sonra bir Ford bayisinin yolunu tuttu. 15 bin peşin, 15 bin taksitle 30 bin Dolara bir F-150 aldı. Daha sonra satışları artan Ford bayii, çalışanlarına yıllık bonus olarak 55 bin dolar ödedi. 55 bin Dolar bonus alan çalışanlardan biri evini yenilemeye karar verdi… (piyasadan para çekilinceye kadar devam edecek bir seri)
Bu varsayımla izah ettiğimiz üzere, işçisinden, müteahhitine, galericisinden nalburuna, piyasa birbiri ile oldukça bağımlı. Ama bu piyasa içerisindeki bazı oyuncuların rolleri daha büyük. Eğer müteaahhitlerin iş yaptıkları araçların satışı artıyorsa, demek ki müteaahhitlerin işleri iyi. Müteaahhitlerin işleri iyiyse, demek ki Amerikan ekonomisi iyiye gidiyor. Çünkü, müteahhitler genellikle büyük montanlı ödemelerin yapıldığı gruptur. Yani, halkın çoğunluğu epeyce para harcayıp evini yeniletmeye karar vermiş veya yeni ev alıyorsa, demek ki o ekonomide işler tıkırındadır. Dolayısıyla, kamyon satış adetlerindeki artış piyasa için olumlu bir veridir.
Evet değerli okuyucularım, bir kamyon satışının nereleri nasıl etkileyebileceğini, izah ettik. Aklınıza takılan konuları, aşağıda yer alan yorum bölümü aracılığıyla bizlere iletebilirsiniz.