Bankalar nasıl para kazanır?

Gazetelerin ekonomi sayfalarında her ay muhakkak bir kere yayınlanan bir haber vardır: “Banka kârları rekor kırdı.” Mesela Dünya gazetesinde geçtiğimiz Kasım ayında çıkan habere göre bankaların 2017 yılının ilk 10 ayında yaptıkları kârlar geçen yılın aynı dönemine göre neredeyse %30 artarak 41 milyar TL’ye ulaşmış. Yani eski parayla söylersek 41 katrilyon. Çok büyük para. Peki ama bankalar bu kârları nasıl yapıyor? Bankalar nasıl para kazanıyor?

Bu yazımızda çok fazla teknik terim kullanmadan ve herkesin anlayabileceği şekilde bankaların nasıl para kazandığını açıklamaya çalışacağız.

Yeni bir telefon almak istiyorsunuz ama 1,000 liraya ihtiyacınız var. Hemen kredili mevduat hesabınızdan 1,000 lira çektiniz. Bir ay sonra geri ödeyeceksiniz. Kredili mevduat hesabınızın faiz oranı aylık %2. Yani 1,000 lira için bir ay sonunda 1,020 lira ödemiş olacaksınız. Banka size vermiş kullandırmış olduğu krediden 20 lira para kazanacak. Şimdi bu bilgi bir köşede dursun.

2018 yılında gelecek için birikim yapmaya karar verdiniz ve Ocak ayı maaşınızdan 1,000 lirayı harcamak yerine bankadaki hesabınızda tuttunuz ve vadeli mevduat olarak değerlendirmeye karar verdiniz. Benim de severek kullandığım enpara’dan bir hesap açtırdınız. 32 günlük vadeli hesabınızdan %12.5 yıllık faiz oranı ile 1 ayın sonunda yaklaşık 10 lira net faiz kazancı elde ettiniz. Yani banka size paranızın kirası için 10 lira ödeme yaptı. Şimdi bu bilgi de bir köşede dursun.

Buradaki örneklerde göreceğiniz üzere, ihityacı olan bir kişi bankadan 1,000 lira kredi çekerek 1 ayda bankaya 20 lira kazandırmış oldu. Öte yandan, tasarruf yapamya başlayan başka bir tüketici de parasını bankaya yatırıp, bankadan bunun karşılığında 10 lira kazanmış oldu. Bu işlemlerin sonucunda bankanın kârı 10 lira olmuş oldu. Türkiye’de yaşayan milyonlarca insanın yapmış olduğu milyonlarca işlemi dikkate aldığınız zaman bu 10 liralar bir araya gelerek milyar lira kârları oluşturuyor.

Bankaların nasıl para kazandığını özetlersek, tasarruf sahipleri ile ihtiyaç sahipleri arasında aracılık hizmeti vererek faiz ve komisyon geliri elde etmektedirler. Normal şartlar altında yukarıda verdiğimiz örneklerde telefon alacak kişi ile tasarruf yapmaya karar veren kişinin birbirlerini bulması, birbirlerini bulsa dahi birbirlerine güvenerek para alış verişi içerisine girmesi pek olası değildir. Dolayısı ile bankalar, insanların bu sorununa çözüm olarak her iki tarafın da ihityacının giderilmesini sağlarlar. Bunun karşılığında da yüksek getiri elde ederler.

Bankaların kazandığı paranın bir kısmı personel ve kira gibi masraflara gider. Bankalar müşteri nezdinde güvenlerini sarsmamak için her zaman en prestijli yerlerde şube açmaya ve en iyi personel ile hizmet vermeye gayret gösterirler. Bunun maliyeti de bankalar için her zaman yüksektir. Dolayısı ile bankalar faiz ve ücretlerden kazandıkları paranın bir kısmını da giderlerine ayrılır.

“Bankalar nasıl para kazanıyor?” sorusuna ilave olarak sizin eklemek istediğiniz bir husus varsa aşağıda yer alan yorum bölümü aracılığıyla bizlere iletebilirsiniz.