Dolar en çok hangi ülkede yükseldi?

Son bir kaç haftadır dolarla yatıp dolarla kalkıyoruz. Özellikle geride bıraktığımız 10 Ağustos Cuma günü, Türk Lirası’ndaki değer kayıplarının %20’leri aşması üzerine, dolar tartışmaları yeniden alevlendi.

Dolar ve Türk Lirası’nın değerlemesi üzerine daha önce kaleme aldığımız yazılar şunlar:

Bugün ise yazı dizimize bir araştırma daha ekleyerek, “Dolar en çok hangi ülkede yükseldi?” sorusunun cevabını vereceğiz.

Dolar lira grafiği 1 yıllık

13 Ağustos 2018 tarihinde 7 seviyesinin üzerini görerek Türk Lirası karşısında tarihi en yüksek seviyesine çıkan Dolar, şu sıralar serbest piyasada 6.95 civarında hareket ediyor. Yılın başında 1 Dolar 3.80 lira iken, Türk Lirası’nın %45 değer kaybetmesi sonucu 1 Dolar yaklaşık 7 lira seviyelerine yükseldi. Peki dolar sadece Türkiye’de mi yükseliyor, dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimleri hangileri ya da dolar en çok hangi ülkede yükseldi diye sorarsak?

Doların en çok hangi ülkede yükseldiğini cevaplamadan önce, bir de Türk Lirası’nın, dolar karşısında son 10 yıllık serüvenine bakalım. Daha önce kaleme Altın, Dolar ve Borsa’nın 10 yılda yatırımcısına kazandırdıkları ile ilgili bir yazı yazmıştık. Buraya tıklayarak okuyabileceğiniz yazımızda, Dolar getirisi Altın ve Borsa’nın gerisinde kalmıştı. Tabi o yazıyı yazmamızın üzerinden uzun zaman geçti. Bugün geriye dönüp baksak, doların 10 yıllık kazancı Borsa’yı geride bırakacaktır.

Aşağıdaki 10 yıllık Dolar-TL grafiğinde göreceğiniz üzere, Dolar 2008 yılının Ağustos ayında 1.18 lira seviyelerindeymiş. Aradan geçen 10 yılda, Türk Lirası’na karşı 6 kat değer kazanan Dolar, bugünlerde 7 lira seviyelerinden işlem görüyor.

dolar tl grafiği 10 yıllık

 

Türk Lirası, ABD Doları karşısında yıl başından bu yana %45 değer kaybetti. Diğer ülke para birimlerinin yıl başından bu yana dolara karşı kayıplarına baktığımızda, Türk Lirası’nın dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimleri listesinde 3. sırada olduğunu görüyoruz. Parası bizden daha çok değer kaybeden iki ülke var yalnızca, bunlardan biri Venezuela, diğeri ise Sudan.

Dolar en çok hangi ülkede yükseldi?

Para Birimi Değer Kaybı
Venezuela Bolivarı % 97.3
Sudan Poundu % 61.2
Türk Lirası % 44.5
Angola Kwanzası % 37.0
Arjantin Pesosu % 36.4
Liberya Doları % 17.8
Rus Rublesi % 16.4
Basotho Lotisi % 15.0
Namibya Doları % 15.0
Swazi Lilangenisi % 15.0
Güney Afrika Randı % 15.0
Brezilya Reali % 14.2
İran Riyali % 14.1
Tunus Dinarı % 11.1
Pakistan Rupisi % 10.8
İsveç Kronu % 10.7
Macar Forinti % 8.6
Jamaika Doları % 8.1
Nepal Rupisi % 8.0
Butan Ngultrumu % 8.0
Hindistan Rupisi % 8.0

Doların en çok yükseldiği ülkeler listesinin en tepesinde Venezuela var. 2018 yılı başından bu yana Venezuela Bolivarı, Dolar karşısında %97 değer kaybetmiş. Bir çok kaynakta yer alan bilgilere göre, Venezuela’da durum bundan daha vahim olabilir. Enflasyonun önünün alınamadığı ülkede artık temel gıda maddelerine bile erişimde güçlük çekiliyor. Ayrıca, Venezuela parası tamamıyla çöp olmuş durumda. Eminim, Venezuela parasından hediyelik eşya yapan adamı bir çoğunuz görmüşünüz, görmeyenler buraya tıklayabilir.

Listedeki diğer ülkeler arasında bir çoğumuzun adını yeni duyduğu Basotho, Namibya, Swazi gibi ülkeler yer alsa da, BRICS ülkeleri olarak bilinen Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerinden Çin hariç diğer ülkelerin para birimlerinin de dolar karşısında yıl başından bu yana değer kaybettiğini görüyoruz. Hindistan Rupi‘sindeki kayıp %8 ile sınırlı kalırken, Güney Afrika Randı dolar karşısında 2018 yılında %15 değer kaybetmiş durumda. Brezilya Real‘indeki kayıp %14.2 olarak gerçekleşmişken, dolar Rus Rublesi karşısında 2018 yılında %16.4 değer kazanmış.

Doların değer kazandığı Avrupa ülkelerine baktığımızda ise İsveç Kronu ile Macar Forinti‘ni doların en çok yükseldiği ülkeler listesinde görüyoruz. Öte yandan, komşumuz İran da parasındaki %14 kayıp ile listede yerini almış görünüyor. Yalnız bu noktada bir konuya açıklık getirmek zorundayız. Örneğin, İran’da veya Sudan’da Doların kaç paradan işlem göreceğini Merkez Bankası duyuruyor. Serbest kur rejimine geçmeden önce ülkemizde de böyleydi. Merkez Bankası Alış ve Satış kurlarını duyurur, işlemler bu kurlara bağlı olarak yapılırdı. Şu an ülkemizdeki kur seviyesi piyasada yapılan işlemler neticesinde serbest olarak belirleniyor.

İran, Venezuela veya Sudan gibi ülkelerde her ne kadar Merkez Bankası bir kur açıklıyor olsa da, açıklanan fiyatlardan dolar bulabilmek pek mümkün olmuyor. Dolayısıyla da dolar veya diğer yabancı para birimleri, karaborsada işlem görmeye başlıyor. Karaborsadaki fiyat ile devletin açıkladığı fiyat arasında ise uçurumlar var. Dolayısıyla, doların en çok yükseldiği ülkeler listesinde bazı ülkelerin para birimlerinin değer kayıpları resmi olarak doğru olsa da, tam gerçeği yansıtmamaktadır. Ancak takdir edersiniz ki, karşılaştırma yapabilmek için resmi veriyi dikkate almak zorundayız.

Doların en çok değer kazandığı ülkeler ile ilgili soru ve görüşlerinizi aşağıda yer alan yorum bölümünden bizlerle ve diğer okuyucularımızla paylaşabilirsiniz.

Comments
  1. Ahmet

    Doların en çok değer kaybettiği ülkeler 2018 yılı için elinizde böyle bir bilgi varsa paylaşabilir misiniz merak ettim. İnternettede bulamadım.

Leave a Reply

Your email address will not be published.